FOTO CREDITS : Inês Silva Sá
Iany Gayo en Lucrezia Papillo, ontwerpsters en medeoprichtsters van het studio MACHEIA, brachten hun expertise in architectuur en duurzaam design samen om unieke stukken te creëren op het snijvlak van ambacht en eigentijds design. In 2020 lanceerden zij hun studio, waar ze oude technieken, zoals het vechten van riet, combineren met innovatieve biomaterialen. Hun engagement leidde ertoe dat ze deelnamen aan de DIVINE-tentoonstelling van Sessùn, waar ze de iconische tas opnieuw uitvonden met een biomateriaal op basis van algen. Ontmoeting met een creatief duo dat zich inzet voor het promoten van ambachtelijk vakmanschap.
Kunt u zichzelf voorstellen en iets over uw achtergrond vertellen?
We hebben onze studio in 2020 opgericht en we werken er als een duo. Lucrezia heeft een opleiding in duurzaam ontwerpen gevolgd en Iany heeft architectuur gestudeerd, maar we realiseerden ons al snel dat deze functies niet aansloten bij de manier waarop we ons wilden ontwikkelen. Vandaag bevinden we ons in een grijs gebied tussen ontwerpers en ambachtslieden, met een sterk ontwikkeld artistiek gevoel. Wij zijn van mening dat elk van deze rollen dezelfde wortels heeft en veel eigenschappen gemeen heeft, maar dat ze verschillen op het gebied van kennisoverdracht, gemeenschap en zingeving. Een groot deel van onze energie wordt besteed aan het ontwikkelen van innovatie door onderzoek naar oude praktijken.
Hoe hebben jullie elkaar ontmoet en hoe zijn jullie tot samenwerking gekomen?
We zeggen graag dat we elkaar via een plant hebben ontmoet. Dat geldt voor onze ontmoeting, maar ook voor de eerste ambachtsman met wie we hebben samengewerkt. In 2020, toen we allebei onze master afrondden en ons verdiepten in ambachtelijke technieken, waren we diep onder de indruk van Manuel Ferreira, het materiaal dat hij gebruikt, riet, en de bijzondere techniek die daarbij hoort. We zijn hem toen gaan bezoeken in Santarém, waar hij woont en werkt. Hoe meer hij zijn kennis met ons deelde, hoe groter onze fascinatie en interesse werden. Bovendien voelden we de noodzaak om deze uitstervende techniek en alles wat daarmee samenhangt te behouden.
Kunt u ons uitleggen hoe het MACHEIA-project tot stand is gekomen en wat u wilt onderzoeken?
Dit project is ontstaan uit de behoefte om te werken met iets dat traceerbaar, waardevol en eerlijk is. In een tijd waarin alles zo snel gaat, verliezen we snel het contact met de essentie van de dingen. Ambachten zijn het perfecte tegengif hiervoor. Ze leren je om te vertragen, te observeren, te luisteren en vragen te stellen. Dat is precies wat er gebeurde tijdens de eerste maand dat ik met Manuel Ferreira werkte. Onze voortdurende drijfveer is om verhalen over materialen, technieken en ambachtslieden onder de aandacht te brengen, en ze tegelijk aan te passen en te herzien voor onze tijd.
Wat is de oorsprong van de naam MACHEIA?
MACHEIA, wat ‘handvol’ betekent in het Engels, is een Portugese ambachtelijke term die verwijst naar een hoeveelheid die gelijk is aan de hand van een persoon. Het vat het idee samen dat een ambachtelijk stuk een weerspiegeling is van zijn maker en dat, aangezien geen twee paar handen identiek zijn, er ook geen twee identieke ambachtelijke stukken kunnen zijn.
Het werk bij MACHEIA legt de nadruk op natuurlijke vezels en oude technieken. Hoe beïnvloeden deze elementen jullie creaties?
Oude technieken vormen een rijke bron van vindingrijke vaardigheden en overgeleverde kennis die van invloed zijn op de manier waarop we hedendaags design willen weergeven en ontwikkelen, of dat nu in de vorm van een installatie is of eerder een object met een specifieke functie. Natuurlijke vezels hebben de kracht ons terug te brengen naar hun oorsprong – letterlijk naar de aarde waarin ze groeien en geoogst worden. Onze creaties zijn uiteindelijk een soort momentopname van een verhaal, een materieel kenmerk of een ander aspect van het onderzoek waar deze onderwerpen ons naartoe leiden.
Hoe zou u de relatie tussen onderzoek en productie in uw werk omschrijven?
We noemen onze praktijk graag ‘materiaalgericht onderzoek’. Natuurlijk worden er altijd technieken toegepast, maar die zijn niet meer dan een manier om een materiaal te begrijpen en te interpreteren met een bepaald doel voor ogen. In die zin starten we materiaalgericht onderzoek, zoals we dat eerst deden met biezen en nu met leer, om de mogelijkheden van materialen te verkennen en de verhalen te ontdekken die ze te vertellen hebben. De productie is de concretisering van dit onderzoek, via verschillende kanalen, uitgevoerd door onszelf of door samenwerkende ambachtslieden, afhankelijk van het behandelde onderwerp.
Ter gelegenheid van de 10e verjaardag van de DIVINE-tas van Sessùn hebben we vijftien ambachtslieden, waaronder uzelf, uitgenodigd om deze iconische tas opnieuw vorm te geven. Kunt u ons vertellen over uw deelname aan dit project en hoe u de Divine-tas opnieuw heeft ontworpen?
Het herontwerpen van de Divine-tas gaf ons de kans om heel wat primeurs te realiseren. Het was zeker de allereerste keer dat we een tas ontwierpen – op zich al een uitdaging, maar ook een bron van enthousiasme voor ons. Daarnaast was er het materiaal – een biomateriaal op basis van zeewier – dat we exclusief hebben ontwikkeld voor de tas van Sessùn. Op uitnodiging van Biolab Lisboa sloten we ons aan bij een project genaamd Atlantic Futures, waarin we sinds enkele maanden onderzoek doen naar biomaterialen. De tas was het eerste concrete resultaat van dit onderzoeksproject.
Het leek ons vanzelfsprekend om de tas te maken van het materiaal waar we op dat moment het meest mee bezig waren en het sterkst bij betrokken waren. Vooral in de context van een viering die niet alleen terugblikt op de geschiedenis van de tas, maar ook haar voortbestaan en toekomst projecteert, vonden we dit belangrijk. We geloven immers dat biomaterialen een essentiële weg vormen voor de toekomst van design.
Wat neemt u mee uit deze samenwerking met Sessùn?
Dat wanneer creatieve vrijheid de ruimte krijgt, één enkel concept op talloze manieren tot uiting kan komen.
Wat roept Sessùn voor u op?
Sessùn staat voor het vieren van schoonheid. Als ontwerpers laten we ons vaak meeslepen door functionaliteit en utilitarisme, maar wij geloven dat schoonheid een essentiële kwaliteit is die we altijd moeten nastreven. Wij geloven dat schoonheid voor Sessùn schuilt in eenvoud en de authenticiteit van materialen – en dat geldt ook voor ons.